Almanca, cinsiyetleri belirtmek için üç farklı artikelden yararlanır: “der” (erkek cinsiyet için), “die” (kadın cinsiyet için) ve “das” (cinsiyeti belirsiz veya nesneler için).
Maalesef Almanca artikelleri bulmak için genel bir kural henüz tespit edilmemiş. Ancak yine de bulmamızı kolaylaştıran bazı formüller (ip uçları) var.
Eril (der)
der” Almanca’da kullanılan eril kelime cinsiyeti için kullanılan bir artikeldir. Örneğin, “der Mann” (erkek adam), “der Junge” (erkek çocuk), “der Hund” (köpek) gibi kelimelerde “der” kullanılır.
Bütün erkek canlılar “der” artikelini alır.
Örnekler;
- Der Mann: adam
- Der Sohn: erkek evlat
- Der Hahn: horoz
- Der Bruder: erkek kardeş
- Der Junge: erkek çocuk
- Der Vater: baba
Almanca’da sonu -er, -ling, -or, -ist, -ismus ile biten kelimeler “der” artikelini alır.
Örnekler;
- Der Computer: bilgisayar
- Der Schmetterling: kelebek
- Der Motor: motor
- Der Maschinist makinist
- Der Kapitalismus: kapitalizm
Günün saatleri, gün, ay ve mevsim adları “der” artikelini alır.
Örnekler;
Almanca aylar ve Mevsimler hakkında daha fazla bilgi
Yönler’in Almanca artikeli ‘der’dir.
- Der Süden: güney
- Der Westen: batı
- Der Osten: doğu
- Der Norden: kuzey
Genel olarak der artikeli alanlar bunlardır. Daha da çoğaltabiliriz. Örneğin araba markaları veya alkollü içeceklerin artikelleri de ‘der’dır.
Dişil (die)
“die” Almanca’da dişil cinsiyetini belirtmek için kullanılan bir artikeldir. Örneğin, “die Frau” (kadın), “die Katze” (kedi), “die Blume” (çiçek) gibi kelimelerde “die” kullanılır.
Ancak yine bazı istisnalar vardır. Örneğin, “das Mädchen” (kız çocuk) kelimesinde “das” kullanılır, çünkü “Mädchen” -chen ekinden dolayı das olur.
Not: Bütün para birimleri ve markaların artikeli “der” iken Türk Lirası’nın (TL) artikeli die’dir. Ayrıca ülkemizin artikeli de die’dir: die Türkei Bkz.: Artikeli Olan Ülkeler
Bütün dişil canlıların Almanca artikeli die’dir.
- Die Frau: kadın
- Die Braut: gelin
- Die Tante: hala/teyze
- Die Tochter: kız evlat
- Die Schwester kız kardeş
İstisnalar;
- das Weib: kadın
- das Mädchen: kız çocuk
- das Fräulein: bekar kadın
Almanca’da sonu e, -ei, -in, -ion, -tät, -heit, -keit, -ung, -schaft ile biten isimler ‘die’ artıkelini alır.
- Die Lampe: lamba
- Die Bäckerei: fırın
- Die Wölfin: dişi kurt
- Die Gesundheit: sağlık
- Die Kleidung: kıyafet
- Die Universität: Universite
- Die Wissenschaft: bilim
- Die Nation: ulus
Çiçek, meyve, bitki ve ağaçların isimleri genelde die artikeli alır.
- Die Tulpe: lale
- Die Rose: gül
- Die Tanne: çam
- Die Eiche: meşe
İstisnalar;
- der Ahorn: akçaağaç
- der Apfel: elma
- das Veilchen: menekşe
İsim olarak kullanılan sayılar
- Die Eins: bir
- Die Zwei: iki
- Die Drei: üç
- Die Neuen: dokuz
- Die Hundert: yüz
Nötr (das)
Bu üç artikelden birinden olan “das” artikeli, özellikle Almanca öğrenenler için biraz karışıklık yaratabilir. “Das” artikeli, öncelikle nesneleri belirtmek için kullanılır. Bunun yanı sıra, cinsiyeti belirsiz olan bazı kelimelerin önünde de “das” kullanılır. Örneğin, “das Kind” (çocuk) kelimesinde “das” kullanılır, çünkü çocuğun cinsiyeti belirtilmemiştir (Şu anda anne karnında 3 aylıkken bile biliniyor. Bunu böyle varsayın, bilinmiyor!).
Bununla birlikte, “das” artikeli olan isimleri/nesneleri/cisimleri es zamiri olarak da kullanabiliriz. “das Buch” yerine cümle içinde es kullanabiliriz. Örneğin: “Ich habe ein Buch gekauft. Es ist sehr interessant.” (Bir kitap satın aldım. O çok ilginç.) cümlesinde, “es” zamiri öncesinde bahsedilen “Buch” (kitap) nesnesinin yerine kullanılabilir. Akkusativ ve Dativ devreye girince bunlar ona göre değişir. Bunları Almanca Zamirler konusunda bahsetmiştim.
Her canlının yavrusu das artikeli alır.
- Das Baby: bebek
- Das Kind: çocuk
- Das Kalb: dana
- Das Lamm: Kuzu
- Das Küken: Civciv
- Das Fohlen: tay
Fiil veya sıfatlardan türetilen isimler das artikelini alıralırlar.
- Das Essen: yemek
- Das Schlafen: uyuma
- Das Trinken: içme
- Das Gute: iyilik/iyi olan şey
- Das Schöne: güzellik/güzel olan şey
- Das Beste: en iyisi
‘essen’ normalde ‘yemek yemek’ fiilidir. Fakat biz bunu isme dönüştürdüğümüz zaman baş harfini büyük yazarız ve önüne das artikeli getiririz. Böylece yeme eylemi isimleşmiş olur: ‘yemek’ gibi.
Sonu -chen, -lein, -um, -nis, -tum, -ment -o ile biten kelimeler das artikeli alır
- Das Mädchen: kız çocuğu
- Das Büchlein: Kitapçık
- Das Kindlein: Küçük çocuk
- Das Museum: müze
- Das Erlebnis: macera/tecrübe
- Das Eigentum: mülkiyet
- Das Instrument: enstrüman
- Das Auto: araba
Ayrıca -chen ve -lein ekleri küçültme ekleridir. Kitap kitapçık şeklinde bir şeyin küçük halini anlatır.
Çoğul İsimler die Artikeli Alır
Bunu çoktan öğrenmiştik. Almancada çoğul isimlerin artikelleri her zaman die olur.
Örnekler:
| Tekil İsimlerin Artikelleri | Çoğul İsimlerin Artikelleri |
|---|---|
| das Buch (kitap) | die Bücher (kütaplar) |
| der Ball (top) | die Bälle (toplar) |
| das Haus (ev) | die Häuser (evler) |
| der Stuhl (sandalye) | die Stühle (sandalyeler) |
Yan Yana Gelen Kelimelerin Artikeli
Son Kelime Artikeli Neyse Birleşik Kelimenin Artikeli de Odur
Birden fazla kelime yan yana gelince der, die veya das artikellerinden biri olabilir. Bir isim birden fazla isimden oluşuyorsa, meydana gelen yeni kelimenin artikeli ikinci veya sonraki kelimenin artikeli olur.
Örnekler:
| Birinci Kelime ve Artikeli | İkinci Kelime ve Artikeli | Birleşmiş Kelimenin Artikeli |
|---|---|---|
| das Haus (ev) | die Tür (kapı) | die Haustür (ev kapısı) |
| der Tisch (masa) | die Decke (örtü) | die Tischdecke (masa örtüsü) |
| die Hand (el) | das Tuch (havlu) | das Handtuch (ev havlusu) |
Genel Artikel Durumarı
Straße ile sona eren kelimeler daima dişil iken, Platz ile sona eren kelimelerin artikelleri eril olur.
- der Platz (meydan)
- die Straße (cadde)
- das Museum (müze)
Not: Bazı öğretmenler tarafından artikellerin bir öğrenme mantığı olduğu söylense de bazıları tarafından bu mantık doğru bulunmaz. Bence kelimeler artikelleri ile öğrenilmeli ve akla gelmediğinde bulmak için mantığına başvurulmalı.
AlmancaABC Sosyal Medya ve İletişim Kanalları:
- 📲 WhatsApp Kanalı – Günlük Almanca dersleri ve notlar
- 💬 Telegram Kanalı – Kelime ve konu paylaşımları
- 🎥 YouTube – Video dersler
- 📸 Instagram – Görsel konular
- 🎯 TikTok – Kısa, eğlenceli ve öğretici videolar
📌 Önemli Not: Dil öğreniminde süreklilik ve pratik çok önemlidir. AlmancaABC olarak size bu yolculukta destek olmak için düzenli içerik üretiyor ve paylaşıyoruz. Sosyal medya kanallarımızı takip ederek güncel içerik ve pratik önerilerden haberdar olabilirsiniz.
Ayrıca detaylı bilgi ve online Almanca dersler için info@almancaabc.com adresinden veya WhatsApp üzerinden bize ulaşabilirsiniz.