Präteritum & Perfekt

Almanca öğrenirken geçmiş zamanlar biraz kafa karıştırıcı olabilir, özellikle de Präteritum ve Perfekt arasındaki fark. Ama merak etmeyin, bu rehberde bu iki zamanı ABC kadar kolay bir şekilde öğreneceksiniz! Präteritum ve Perfekt’in ne olduğunu, nasıl kullanıldıklarını, aralarındaki ince farkları ve bolca örnek cümle ile Almanca geçmiş zamanları kolayca kavrayacaksınız. Hazırsanız, zamanda yolculuğa çıkıyoruz!

• Präteritum (Kapsamlı Konu Anlatımı)
• Perfekt (Kapsamlı Konu Anlatımı)

Präteritum ve Perfekt Nedir? Özet Anlatım

Almanca geçmiş zamanı ifade etmenin iki temel yolu: Präteritum ve Perfekt. İkisi de Türkçe’deki “-di’li geçmiş zaman” anlamına gelir, ama kullanımları ve gramer yapıları farklıdır.

1️⃣Präteritum (Imperfekt): Yazılı Geçmiş Zaman

Präteritum (-eski kullanımda Imperfekt olarak adlandırılır), genellikle yazılı dilde, resmi metinlerde, edebi eserlerde ve hikaye anlatımında kullanılır. Daha formal bir geçmiş zaman yapısıdır. Örnek:

• Ich lernte etwas Neues. (Ben yeni bir şey öğrendim.)

2️⃣ Perfekt: Sözlü Geçmiş Zaman

Perfekt ise daha çok sözlü dilde, günlük konuşmalarda, sohbetlerde ve gayriresmi durumlarda tercih edilir. Daha günlük ve kullanışlı bir geçmiş zaman formudur. Örnek:

• Ich habe etwas Neues gelernt. (Ben yeni bir şey öğrendim.)

3️⃣Plusquamperfekt: Geçmişin Geçmişi (Bonus)

Bonus olarak, bir de Plusquamperfekt var. Bu, geçmişte bir olaydan daha önce gerçekleşmiş olayları anlatır. Yani “geçmişin geçmişi“. Örnek:

• Nachdem ich das Buch gelesen hatte, ging ich schlafen. (Kitabı okuduktan sonra uyudum.) – Kitap okuma eylemi, uyumadan daha önce gerçekleşmiş.

Präteritum ve Perfekt Arasındaki Farklar

Almanca öğretmenleri ve dilbilimciler:

“Aralarında neredeyse hiç bir fark yok. Her ikisinin anlamı da aynı.“

oldğunu söylemekteler ki doğrudur ancak “Tek bir fark bile yok mu?” derseniz? Var:

Özellik / Zaman Kipi	Präteritum (İmperfekt)	Perfekt	Karşılaştırma
Kullanım Alanları	Yazılı Dil: Edebi metinler, resmi yazışmalar, gazete haberleri, hikaye anlatımı. Sözlü Dil (Daha Az Yaygın): Anlatı, hikaye aktarımı, bazı kalıplaşmış ifadeler, bazı bölgelerde günlük konuşma.	Sözlü Dil (En Yaygın): Günlük konuşmalar, sohbetler, kişisel deneyim aktarımı, yakın geçmiş olayların anlatımı. Yazılı Dil (Daha Az Yaygın): Basit anlatılar, gayriresmi metinler.	Fark: Perfekt sözlü dilde baskınken, Präteritum yazılı dilde daha geleneksel ve yaygındır. Ancak bu kesin bir kural değildir; her ikisi de farklı bağlamlarda iç içe kullanılabilir.
Nüanslar / Anlamlar	Hikaye Anlatımı, Betimleme: Geçmişteki olayları sıralı bir şekilde, bir hikaye akışı içinde anlatmak için idealdir. Geçmişteki Durumlar: Geçmişteki durumları, varoluş hallerini (örn. hava nasıldı, neredeydin) ifade etmek için doğal bir seçimdir. Resmiyet ve Mesafe: Daha resmi, mesafeli ve edebi bir ton yaratır.	Tamamlanmış Eylem, Sonuç Vurgusu: Geçmişte tamamlanmış bir eylemi ve onun günümüzle bağlantısını veya sonucunu vurgulamak için kullanılır. Güncellik ve Yakınlık: Daha güncel, yakın ve konuşma diline uygun bir etki yaratır. Duygu ve Kişisel Deneyim: Kişisel deneyimleri, duygusal anlatımları ifade etmek için daha uygundur.	Benzerlik: İkisi de temelde “-di’li geçmiş zaman” anlamı taşır. Fark: Präteritum daha çok anlatı ve betimleme odaklıyken, Perfekt tamamlanmış eylem ve güncel bağlantı vurgusuna sahiptir. Präteritum daha resmi, Perfekt daha günlük bir ton taşır.
Türkçe Karşılıkları	Çok Yönlü: Tek bir doğru karşılık yoktur. Bağlama göre değişir: – -di’li geçmiş zaman (belirsiz): Öğrendim, yaptım (basitleştirilmiş başlangıç seviyesi için) – -yordu: Öğreniyordum, yapıyordum (süregelen eylem) – -ırdı/-irdi: Öğrenirdim, yapardım (alışkanlık bildiren geçmiş) – -dı/-di: Öğrendi, yaptı (kesin, tamamlanmış eylem) – -ydı/-ydi: Yorgundum, hastaydı (durum bildirme)	Çok Yönlü: Bağlama göre değişir, genellikle: – -di’li geçmiş zaman (belirsiz): Öğrendim, yaptım (en yaygın, günlük kullanım) – -miş/-miş: Öğrenmişim, yapmışım (dolaylı geçmiş, tahmin) – -mıştır/-miştir: Öğrenmiştir, yapmıştır (tahmin, kesinlik) Önemli: Perfekt de bağlama göre farklı Türkçe zaman kipleriyle çevrilebilir.	Benzerlik: İkisi de Türkçe “-di’li geçmiş zaman” olarak çevrilebilir. Fark: Präteritum’un Türkçe karşılıkları daha geniş bir yelpazede olabilirken, Perfekt genellikle “-di’li geçmiş zaman” ve “-miş’li geçmiş zaman” etrafında yoğunlaşır. Bağlam her ikisi için de çeviride belirleyici faktördür.

Präteritum için Türkçe Karşılık Örnekleri:

• 1. “-yordu” (Süreklilik Eki): Geçmişte bir süre devam eden eylemleri ifade ederken kullanılır.
  • Türkçe Örnek: “Dün bütün gün ders çalışıyordum.” (Eylem süreklilik gösteriyor)
  • Almanca Örnek (Präteritum): “Ich lernte gestern den ganzen Tag.” (lernte – Präteritum, süregelen eylem)
• 2. “-ırdı/-irdi” (Alışkanlık Eki): Geçmişteki alışkanlıkları, tekrarlanan eylemleri ifade ederken kullanılır.
  • Türkçe Örnek: “Çocukken her sabah süt içerdim.” (Geçmişteki alışkanlık)
  • Almanca Örnek (Präteritum): “Als Kind trank ich jeden Morgen Milch.” (trank – Präteritum, alışkanlık)
• 3. “-dı/-di (kesin) – Hikaye Anlatımı İçin” (Belirsiz Geçmiş Zaman – Hikaye Tonu): Hikaye anlatımında, geçmişteki olayları sıralarken, genel geçmiş zamanı ifade ederken kullanılır. Bu kullanımda eylemin kesinliği vurgulanır, ancak belirli bir zaman dilimi veya süreklilik belirtilmez.
  • Türkçe Örnek: “Bir zamanlar uzak bir ülkede bir prenses yaşardı.” (Hikaye başlangıcı, genel geçmiş zaman)
  • Almanca Örnek (Präteritum): “Es war einmal ein Prinzessin, die in einem fernen Land lebte.” (lebte – Präteritum, hikaye anlatımı)
• 4. “-dı/-di (kesin) – Tek Eylem İçin” (Kesin Geçmiş Zaman – Tekil Eylem Vurgusu): Geçmişte tek seferlik, kesin olarak tamamlanmış bir eylemi vurgularken kullanılır.
  • Türkçe Örnek: “Dün akşam sinemaya gittim.” (Tek seferlik, bitmiş eylem)
  • Almanca Örnek (Präteritum): “Gestern ging ich ins Kino.” (ging – Präteritum, tekil eylem)
• 5. “-ydı/-ydi” (Durum Bildirme Eki): Geçmişteki bir durumu, hali veya niteliği ifade ederken kullanılır. Eylemden ziyade, varoluş veya nitelik ön plandadır.
  • Türkçe Örnek: “Hava dün çok soğuk tu.” (Geçmişteki durum)
  • Almanca Örnek (Präteritum “sein”): “Das Wetter war gestern sehr kalt.” (war – Präteritum “sein”, durum bildiriyor)

Perfekt için Türkçe Karşılık Örnekleri:

• 1. “-di/-di (belirsiz) – Günlük Kullanım İçin” (Belirsiz Geçmiş Zaman – Günlük Ton): Günlük konuşmalarda, genel olarak geçmiş bir eylemi ifade ederken en yaygın kullanılan Türkçe karşılıktır. Eylemin ne zaman veya nasıl yapıldığına dair detay belirtilmez, sadece yapıldığı vurgulanır.
  • Türkçe Örnek: “Ben ödevimi yaptım.” (Günlük konuşmada genel geçmiş zaman)
  • Almanca Örnek (Perfekt): “Ich habe meine Hausaufgaben gemacht.” (habe gemacht – Perfekt, genel geçmiş zaman)
• 2. “-miş/-miş” (Dolaylı Geçmiş – Tahmin/Duyum İçin): Geçmişte gerçekleşen bir eylem hakkında tahmin yürütürken, dolaylı bilgi aktarırken veya belirsizlik ifade ederken kullanılır.
  • Türkçe Örnek: “O çoktan gitmiş olmalı.” (Tahmin, belirsizlik)
  • Almanca Örnek (Perfekt – Nadiren): “Er ist wahrscheinlich schon gegangen.” (ist gegangen – Perfekt, bağlama göre “-miş” anlamı taşıyabilir)
• 3. “-mıştır/-miştir” (Tahmin/Kesinlik Vurgusu İçin): Geçmişte gerçekleşen bir eylem hakkında güçlü bir tahmin yürütürken veya kesinlik vurgusu yapmak isterken kullanılır.
  • Türkçe Örnek: “O kesinlikle yemeğini yemiştir.” (Güçlü tahmin, kesinlik)
  • Almanca Örnek (Perfekt – Nadiren): “Er hat bestimmt schon gegessen.” (hat gegessen – Perfekt, bağlama göre “-mıştır” anlamı taşıyabilir)

Önemli Not: Türkçe ve Almanca iki farklı dildir. Bu nedenle Türkçe ekler ve Almanca zaman kipleri arasında birebir, her zaman geçerli bir eşleşme olmayabilir. Genel itibariyle her ikisini de “dır/dir” olarak çevirebiliriz.

Örnek Cümleler

Machen (yapmak) fiilinin öznelerle birlikte Präsens, Präteritum ve Perfekt zamanlarla çekimleri.

⏩ Präsens: Türkçe’de şimdiki zamanı -ıyor/iyor (çalışıyorum) ve geniş zamanı: -ır/-ir (çalışırım) ifade eder ve fiilin şimdiki/geniş zamandaki çekimleridir.

• ich mach(e): Ben yaparım.
• du machst: Sen yaparsın.
• er macht: O yapar.
• wir machen: Biz yaparız.
• ihr macht: Siz yaparsınız.
• sie machen: Onlar yaparlar.

⏩ Präteritum: di’li geçmiş zamanı ifade eder ve fiilin geçmişteki çekimleridir.

• ich machte: Ben yaptım.
• du machtest: Sen yaptın.
• er machte: O yaptı.
• wir machten: Biz yaptık.
• ihr machtet: Siz yaptınız.
• sie machten: Onlar yaptılar.

⏩ Perfekt: Bu da di’li geçmiş zamanı ifade eder ve yardımcı fiil “haben” veya “sein” ile birlikte fiilin “Partizip II” halini kullanır.

• ich habe gemacht: Ben yaptım.
• du hast gemacht: Sen yaptın.
• er hat gemacht: O yaptı.
• wir haben gemacht: Biz yaptık.
• ihr habt gemacht: Siz yaptınız.
• sie haben gemacht: Onlar yaptılar.

Daha fazla örnekler:

Not: “gehen” düzensiz bir fiildir. Tablodaki düzensiz çekimleri mavi renkli.

Gehen (gitmek) Praesens zamanda düzenli, Präteritum & Perfekt zamanlarda düzensiz fiilinin “ich” (ben) Almanca zamiri ile çekimi halinde yapılmış örnek cümleleri:

• Präteritum: Gestern ging ich ins Kino. (Dün sinemaya gittim.)
• Perfekt:
  • Ich bin gestern ins Kino gegangen. (Dün sinemaya gittim.)
  • Wir sind gestern spazieren gegangen. Bu cümle, Almanca’da (Dün gezintiye çıktık.

Spielen (oynamak) düzenli fiilinin wir göre Almanca geçmiş zaman çekimleri:

• Präteritum: Wir spielten im Park Fußball. (Parkta futbol oynadık.)
• Perfekt: Wir haben im Park Fußball gespielt. (Parkta futbol oynadık.)

Essen (yemek yemek) düzensiz fiilinin er zamiri için almanca geçmiş zaman çekimlerine örnekler:

• Präteritum: Er aß gestern Abend Pizza. (O erkek, dün akşam pizza yedi.)
• Perfekt: Er hat gestern Abend Pizza gegessen. (O erkek, dün akşam pizza yedi.)

Trinken (içmek):

• Präteritum: Sie tranken gestern Tee. (Dün çay içtiler.)
• Perfekt: Sie haben gestern Tee getrunken. (Dün çay içtiler.)

Sık Sorulan Sorular

İlginizi çekebilir:

• Almanca Tüm Zamanlar
• Almanca 3 Geçmiş Zaman
• Präsens: Kübra liest ein Buch. (Kübra bir kitap okuyor/okur.)
• Präteritum: Kübra las das Buch. (Kübra kitabı okudu.)
• Perfekt: Kübra hat das Buch gelesen. (Kübra kitabı okudu.)
• Plusquamperfekt: Kübra hatte das Buch schon gelesen. (Kübra kitabı okumuştu.)
• Futur I: Kübra wird das Buch lesen. (Kübra kitabı okuyacak.)
• Futur II: Kübra wird das Buch morgen gelesen haben. (Kübra yarın kitabı okumuş olacak.)

Almanca Öğrenmek ABC Kadar Kolay! 🇩🇪

Ücretsiz dersler, pratik alıştırmalar ve eğlenceli içeriklerle Almancanı geliştir. AlmancaABC‘de videolar, A1, A2, B1 gramer anlatımları, kelime listeleri ve Almanca öğrenmek için ihtiyacın olan her şey seni bekliyor! Hemen takip et, değişimi fark et!

• WhatsApp Kanal
• YouTube
• TikTok
• Facebook
• Instagram
• X