Bu konuda, Almanca “haben” ve “sein” fiillerinin ne demek olduğunu ve örnek cümlelerle ikisi arasındaki farkları bulacaksınız.
Fiillerin büyük çoğunluğu “haben” alır ancak hareket (gehen: gitmek) ya da durum (örneğin uyumak → uyanmak) belirten fiiller ile bazı özel fiiller (bleiben: bulunmak/kalmak) “sein” ile kullanılır.
Almancada “haben” ve “sein” fiilleri, hem yardımcı fiil olarak hem de ana fiil olarak kullanılır. Her iki fiilde düzensiz fiildir. Ana fiil olarak kullanıldığında haben fiili “sahip olmak/var” ve sein fiili ise “olmak” anlamına gelir.
Tüm fiilerin geçmiş halleri bulunur ve o geçmiş hallerini (Perfekt zamanda) kullanabilmek için haben ve sein fiillerine ihtiyaç duyarız. Haben ve sein fillerinin kendi geçmiş halleri de vardır ki onlar “hatten” ve “waren” olarak adlandırılır. (Muhtemelen kafanızın karıştığı yer de burası. Bu nedenle aşağıda birçok örnek verdim ki konuyu iyice kayrayabilesiniz!)
Haben Fiil Çekimleri:
Sein Fiil Çekimleri:
Temel farklılıklarını ve kullanımlarını aşağıda açıklıyorum:
1. Temel Anlamları:
- Haben (sahip olmak): Sahip olmak anlamına gelir. Sahiplik, varlık veya bir şeye sahip olma durumunu ifade eder. Örnek: Ich habe ein Auto. (Benim bir arabam var.) “Haben” hemen hemen tüm geçişli (Akkusativ nesne alan), refleksiv ve çoğu günlük fiilde kullanılır; bu Almancada genel kuraldır.
- Sein (olmak): Bir durum, konum veya hal bildiren fiildir. Örnek: Ich bin Lehrer. (Ben bir öğretmenim.) Sein yardımcı fiili, hareket fiilleri (gehen, kommen, fahren gibi) ve bir durum değişimini anlatan (aufstehen, sterben, wachsen) fiillerde kullanılır. Ayrıca sein, werden, bleiben gibi bazı özel fiiller de Perfekt’te yalnızca sein alır.
Not: Bazı fiillerin bölgesel ve istisnai kullanımı da vardır: Güney Almanya, Avusturya ve İsviçre’de sitzen, stehen, liegen gibi fiiller bazen sein ile de kullanılabilir. Ancak standarda göre bunlar genellikle haben ile gelir.
2. Yardımcı Fiil Olarak Kullanımları:
Almanca’da geçmiş zamanları ifade etmek için “haben” ve “sein” fiilleri yardımcı fiil olarak kullanılır, ancak hangisinin kullanılacağı eylemin türüne bağlıdır.
- Haben: Çoğu durumda, Perfekt (geçmiş zaman) oluşturulurken “haben” yardımcı fiil olarak kullanılır. Örnek: Ich habe gegessen. (Ben yedim.)
- Sein: Hareket bildiren ve değişiklik gösteren fiillerle veya konum değişikliği ifade eden fiillerle kullanılır. Ayrıca bazı durum değişikliklerini ifade eden fiillerle de kullanılır. Örnek: Ich bin gegangen. (Ben gittim.)
3. Geçmiş Zamanlarda Kullanım:
- Perfekt, Plusquamperfekt ve Futur II zamanlarında, “haben” ve “sein” yardımcı fiil olarak kullanılarak eylemin tamamlandığını gösterir. Eylemin türüne göre “haben” veya “sein” seçilir.
- Ich habe ein neues Auto gekauft. (Yeni bir araba satın aldım.)
- Wir sind in die Schweiz gefahren. (İsviçre’ye seyahat ettik.)
- Ahmet war überglücklich, als das Baby geboren wurde. (Ahmet, bebek doğduğunda çok mutluydu.)
4. Anlam Farklılıkları:
- “Haben” genellikle bir şeylere sahip olma veya bir durumun mevcut olmasıyla ilgilidir.
- “Sein” ise var olma, bulunma veya bir durumda olma ile ilgilidir.
5. Cümle Yapısı:
Her iki fiil de Almanca cümle yapısında önemli bir role sahiptir ve sık sık kullanılırlar.
Haben Sein Örnek Cümleler
Geniş Zaman (Präsens) Cümleleri (A1/A2 Seviyesi)
| Fiil | Zamir | Çekim | Almanca Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|---|
| Haben (Sahip Olmak) | Ich (Ben) | habe | Ich habe zwei Katzen. | İki kedim var (sahibim). |
| Sein (Olmak) | Ich (Ben) | bin | Ich bin müde. | Yorgunum. |
| Haben | Du (Sen) | hast | Hast du deinen Pass dabei? | Pasaportun yanında var mı? |
| Sein | Du (Sen) | bist | Wie alt bist du? | Kaç yaşındasın? (Senin yaşın kaç?) |
| Haben | Sie (Siz, kibar) | haben | Haben Sie Kinder? | Çocuklarınız var mı? |
| Sein | Sie (Siz, kibar) | sind | Wo sind Sie geboren? | Nerede doğdunuz? |
| Haben | Er/Es/Sie (O) | hat | Sie hat lange Haare. | Onun uzun saçları var. |
| Sein | Es (O, nötr) | ist | Das Essen ist lecker. | Yemek lezzetlidir. |
A) Geçmiş Zaman (Perfekt) Kullanımları (A2/B1 Seviyesi)
Almanca’da Perfekt yapısı, çekimli yardımcı fiil (haben veya sein) ile ana fiilin geçmiş zaman hali (Partizip II) birleştirilerek oluşturulur.
Perfekt: Haben Yardımcı Fiili Olarak:
Çoğu fiil (geçişli fiiller, konum veya durum değişikliği bildirmeyen fiiller) Perfekt yapısını haben ile kurar.
| Fiil | Perfekt (ich) | Almanca Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|
| Arbeiten (Çalışmak) | habe gearbeitet | Ich habe gestern lange gearbeitet. | Dün uzun süre çalıştım. |
| Suchen (Aramak) | habe gesucht | Wir haben dich überall gesucht. | Seni her yerde arardık. |
| Kaufen (Satın almak) | hat gekauft | Er hat ein neues Auto gekauft. | O yeni bir araba satın aldı. |
Perfekt: Sein Yardımcı Fiili Olarak:
Yer değiştiren (gitmek, gelmek, uçmak, koşmak) veya durum değiştiren (olmak, uyanmak) fiiller Perfekt yapısını sein ile kurar.
| Fiil | Perfekt (ich) | Almanca Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|
| Gehen (Gitmek) | bin gegangen | Ich bin in den Park gegangen. | Parka gittim. |
| Kommen (Gelmek) | ist gekommen | Sie ist pünktlich gekommen. | O tam zamanında geldi. |
| Fahren (Gezmek/Sürmek) | ist gefahren | Wir sind in die Schweiz gefahren. | İsviçre’ye gittik/seyahat ettik. |
| Bleiben (Kalmak) | ist geblieben | Du bist zu Hause geblieben. | Sen evde kaldın. |
B) Geçmiş Zaman (Präteritum: hatte, war)
Präteritum, özellikle yazılı metinlerde, masallarda veya geçmişteki durumları net bir şekilde belirtirken kullanılır. Burada, “dün”, “eskiden” veya “1979’da” gibi geçmiş zaman ifadelerine odaklanalım.
| Fiil | Zamir | Präteritum Çekimi | Almanca Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|---|
| Sein (Olmak) | Ich (Ben) | war | Ich war sechs Monate arbeitslos. | Altı aydır işsizdim. |
| Haben (Sahip olmak) | Ich (Ben) | hatte | Damals hatte ich kein Geld. | O zamanlar hiç param yoktu. |
| Sein | Wir (Biz) | waren | Wir waren total k.o. nach dem Meeting. | Toplantıdan sonra tamamen bitkin/tükenmiştik. |
| Haben | Wir (Biz) | hatten | Wir hatten eine Panne auf der Autobahn. | Otoyolda bir arızamız vardı. |
| Sein | Sie (Onlar) | waren | Als das Baby geboren wurde, waren wir überglücklich. | Bebek doğduğunda çok sevindik. |
| Haben | Er/Sie (O) | hatte | Sie hatte gestern viel Stress. | Onun dün çok stresi vardı (Çok stresliydi). |
Präteritum Notu: Haben ve sein fiilleri, geçmiş hakkında konuşurken (Perfekt yerine) genellikle Präteritum’da kullanılır.
Şimdiki Zaman (Präsens: habe, bin) (Daha ayrıntılı örneklerle pekiştirelim konuyu A2/B1)
Präsens, “bugün”, “şu anda” veya “genellikle” olan durumları ve sahiplikleri ifade eder.
| Fiil | Zamir | Präsens Çekimi | Almanca Örnek Cümle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|---|
| Sein (Olmak) | Ich (Ben) | bin | Ich bin immer ziemlich beschäftigt. | Ben her zaman oldukça meşgulüm. |
| Haben (Sahip olmak) | Ich (Ben) | habe | Ich habe nicht viel Zeit für mich. | Kendim için fazla zamanım yok. |
| Sein | Du (Sen) | bist | Bist du schon fertig?. | Sen zaten hazır mısın? |
| Haben | Wir (Biz) | haben | Wir haben noch Probleme zu lösen. | Hala çözmemiz gereken sorunlarımız var. |
| Sein | Es (Nötr) | ist | Es ist sehr dringend. | Bu çok acil. |
| Haben | Sie (Siz, kibar) | haben | Haben Sie Urlaubspläne?. | Tatil planınız var mı? |
Daha fazla Almanca kelime ve bağlam için Almanca-Türkçe Sözlük sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Almanca öğrenmek ABC kadar kolay! 🇩🇪 ❤️ 🇹🇷
AlmancaABC‘de videolar, A1, A2, B1 konu anlatımları, kelime listeleri ve Almanca öğrenmek için ihtiyacın olan her şey seni bekliyor!
Hemen takip et, değişimi fark et!
Harika 67 yaşında. Sonra bile heyecanla öğrenmemi tetikledi. Açıklamalar İÇİN çok teşekkür ediyorum
Merhaba Songül Hanım,
Öncelikle bu güzel geri bildiriminiz için çok teşekkür ederiz! 💐 67 yaşında bile Almanca öğrenme heyecanınız bize ilham veriyor.
"Haben" ve "Sein" fiilleriyle ilgili görsel açıklamamızın faydalı olduğunu duymak çok mutlu etti. Bu konu gerçekten de Almanca’nın temel taşlarından biri.
Mini Hatırlatma:
Daha fazla görsel içerik veya birebir destek için her zaman buradayız. Öğrenme şevkiniz hiç kaybolmasın!
Sevgiler,
AlmancaABC Ekibi