Almanca können fiili, dilin altı modal fiilinden (Modalverb) biridir ve en temel anlamıyla “yapabilmek”, “edebilmek” demektir. Bir yeteneği, olasılığı, izni veya bir şeyi yapma imkanını ifade eder. İngilizcedeki “can” veya “be able to” fiillerine benzer. können, düzensiz (unregelmäßig) bir fiildir ve Perfekt zamanda yardımcı fiil olarak haben alır.
Fiilin en yaygın anlamları şunlardır:
- Yetenek: Bir şeyi yapma becerisine sahip olmak (örn: yüzmek, Almanca konuşmak).
- Olasılık/İhtimal: Bir şeyin gerçekleşmesinin mümkün olması.
- İzin: Bir şeyi yapmak için izne sahip olmak (resmi dilde
dürfendaha yaygındır). - İmkan: Bir şeyi yapacak duruma veya fırsata sahip olmak.
Not: Eğer Almancadaki diğer soru tiplerini de merak ediyorsanız,
konularına da göz atabilirsiniz.
Konu Başlıkları
- Almanca können Fiilinin Temel Anlamları ve Kullanım Alanları
- können Fiilinin Çekimi (Konjugation)
- können ile Kurulan Kalıp İfadeler ve Deyimler
- Modalverben Tablosu
Almanca können Fiilinin Temel Anlamları ve Kullanım Alanları
Bu tablo, fiilin ve ilgili isim halinin temel anlamlarını özetlemektedir.
| 🇩🇪 Almanca | Tür | 🇹🇷 Türkçe (Anlamları) |
|---|---|---|
| können | Verb (Fiil) | Yapabilmek, -ebilmek, mümkün olmak, bilmek, izinli olmak |
| das Können | Substantiv (İsim) | Yetenek, beceri, kabiliyet |
Temel Anlamlar İçin Örnek Cümleler
- Yetenek: Ich kann sehr gut schwimmen. (Çok iyi yüzebilirim.)
- Yetenek (bir dili bilmek): Tom kann Französisch. (Tom Fransızca biliyor.)
- Olasılık: Es kann heute noch regnen. (Bugün daha yağmur yağabilir.)
- İzin: Du kannst mein Auto nehmen. (Arabamı alabilirsin.)
- İmkan: Ich kann heute nicht kommen, weil ich arbeiten muss. (Bugün gelemem çünkü çalışmam gerekiyor.)
Kullanım Alanları:
1️⃣ (Fiziksel) Yetenek ve Becerileri İfade Etmek (Fähigkeit): Mesela ben bunu öğrendim. ben bunu yapabiliyorum. Örneğin Almanca öğrendim.
- Ich kann schwimmen. (Yüzme biliyorum.)
- Ich kann Englisch (sprechen). Burada “sprechen” bariz fiili belli olduğundan Almanlar bazen söylemeyebiliyorlar. Net olarka bir şey belli ise onu söylemeyebilirsiniz. Diğer modal fiiller içinde geçerli bu durum.
- Wir können den Berg besteigen. (Dağa tırmanabiliriz.
2️⃣ Olasılıkları ve izinleri İfade Etmek (möglichkeit ve Erlaubnis): Arada ince bir fark var. Örneğin burada yemek yeme ve içme olasılığı var. Ve siz bunu yapmaya isinlisiniz. Oraya gidip yemek yiyebilirsiniz.
- Hier kann man essen und trinken. (İnsanlar burada yemek yiyebilir ve su içebilir.)
- Kann ich hier parken? (Burada park edebilir miyim?)
- Du kannst das Fenster öffnen. (Pencereyi açabilirsin.)
- Man kann im Park spazieren gehen. (Parkta yürüyüşe çıkabilirsiniz.)
3️⃣ Teklif ve Riçada Bulunmak:
- Kannst du mir bitte helfen? (Bana yardım edebilir misin?)
- Könnten Sie mir bitte helfen. (Lütfen bana yardımcı olabilir misiniz?) Bu başka bir forma da giriyor. Kibarca ve saygılı bir şekilde söylenir.
- Können wir morgen zusammen ins Kino gehen? (Yarın birlikte sinemaya gidebilir miyiz?)
4️⃣ Farklı Anlamlarda Kullanım:
- Das kann ich nicht glauben! (Buna inanamıyorum!)
- Das kann doch nicht sein! (Bu imkansız!)
- Was kann ich für dich tun? (Senin için ne yapabilirim?)
können Fiilinin Çekimi (Konjugation)
Aşağıda können fiilinin farklı kip ve zamanlara göre çekimleri bulunmaktadır. können, haben yardımcı fiili ile kullanılan düzensiz bir modal fiildir.
Indikativ (Bildirme Kipi)
| Präsens (Şimdiki Zaman) | Präteritum (Geçmiş Zaman) | Perfekt (Di’li Geçmiş Zaman) |
|---|---|---|
| ich kann | ich konnte | ich habe gekonnt |
| du kannst | du konntest | du hast gekonnt |
| er/sie/es kann | er/sie/es konnte | er/sie/es hat gekonnt |
| wir können | wir konnten | wir haben gekonnt |
| ihr könnt | ihr konntet | ihr habt gekonnt |
| sie/Sie können | sie/Sie konnten | sie/Sie haben gekonnt |
Not: können, başka bir fiille birlikte kullanıldığında, Perfekt zamanda ich habe … können yapısı kullanılır: Ich habe nicht kommen können. (Gelemedim.)
| Plusquamperfekt (Miş’li Geçmiş Zaman) | Futur I (Gelecek Zaman) | Futur II (Gelecek Zaman II) |
|---|---|---|
| ich hatte gekonnt | ich werde können | ich werde gekonnt haben |
| du hattest gekonnt | du wirst können | du wirst gekonnt haben |
| er/sie/es hatte gekonnt | er/sie/es wird können | er/sie/es wird gekonnt haben |
| wir hatten gekonnt | wir werden können | wir werden gekonnt haben |
| ihr hattet gekonnt | ihr werdet können | ihr werdet gekonnt haben |
| sie/Sie hatten gekonnt | sie/Sie werden können | sie/Sie werden gekonnt haben |
Konjunktiv (Dilek-Şart Kipi)
| Konjunktiv I | Konjunktiv II | Konjunktiv Perfekt |
|---|---|---|
| ich könne | ich könnte | ich habe gekonnt |
| du könnest | du könntest | du habest gekonnt |
| er/sie/es könne | er/sie/es könnte | er/sie/es habe gekonnt |
| wir können | wir könnten | wir haben gekonnt |
| ihr könnet | ihr könntet | ihr habet gekonnt |
| sie/Sie können | sie/Sie könnten | sie/Sie haben gekonnt |
| Konjunktiv Plusquamperfekt | Konjunktiv Futur I | Konjunktiv Futur II |
|---|---|---|
| ich hätte gekonnt | ich werde können | ich werde gekonnt haben |
| du hättest gekonnt | du werdest können | du werdest gekonnt haben |
| er/sie/es hätte gekonnt | er/sie/es werde können | er/sie/es werde gekonnt haben |
| wir hätten gekonnt | wir werden können | wir werden gekonnt haben |
| ihr hättet gekonnt | ihr werdet können | ihr werdet gekonnt haben |
| sie/Sie hätten gekonnt | sie/Sie werden können | sie/Sie werden gekonnt haben |
Imperativ (Emir Kipi)
können fiilinin bir modal fiil olması sebebiyle emir kipi formu yoktur.
Infinitiv ve Partizip (Mastar ve Ortaçlar)
| Form | Almanca |
|---|---|
| Infinitiv I (Mastar I) | können / zu können |
| Infinitiv II (Mastar II) | gekonnt haben / gekonnt zu haben |
| Partizip I (Ortaç I) | könnend |
| Partizip II (Ortaç II) | gekonnt |
können ile Kurulan Kalıp İfadeler ve Deyimler
Bu tablo, fiilin diğer kelimelerle birleşerek oluşturduğu yaygın ifadeleri ve deyimleri listeler.
| 🇩🇪 Almanca İfade | 🇹🇷 Türkçe Anlamı |
|---|---|
| etwas/nichts dafür können | Bir şeyden sorumlu olmak/olmamak, elinde olmak/olmamak |
| jemanden nicht leiden können | Birinden hoşlanmamak, birini çekememek |
| jemanden nicht riechen können | Birine tahammül edememek, birini görmek istememek (argo) |
| kaum erwarten können | Sabırsızlanmak |
| sich etwas leisten können | Bir şeyi satın almaya gücü yetmek |
| Bäume ausreißen können | Çok güçlü/enerjik olmak |
| etwas im Schlaf können | Bir şeyi gözü kapalı/çok kolay yapabilmek |
| jemandem nicht das Wasser reichen können | Birinin eline su dökememek, onun kadar iyi olamamak |
| nicht nein sagen können | Hayır diyememek |
| mit jemandem Pferde stehlen können | Biriyle her şeyi yapabilecek kadar güvenilir bir dost olmak |
Kalıp İfadeler İçin Örnek Cümleler:
- Es tut mir leid, aber ich kann nichts dafür, dass der Zug Verspätung hat. (Üzgünüm ama trenin gecikmesi benim elimde değil.)
- Ich weiß nicht warum, aber ich kann meinen neuen Kollegen einfach nicht leiden. (Neden bilmiyorum ama yeni iş arkadaşımdan bir türlü hoşlanamıyorum.)
- Seit unserem Streit kann ich ihn nicht mehr riechen. (Kavga ettiğimizden beri ona tahammül edemiyorum.)
- Ich kann es kaum erwarten, dich wiederzusehen. (Seni tekrar görmek için sabırsızlanıyorum.)
- Dieses Auto ist zu teuer, das können wir uns nicht leisten. (Bu araba çok pahalı, bunu karşılayamayız.)
- Nach dem Kaffee am Morgen fühle ich mich, als ob ich Bäume ausreißen könnte. (Sabah kahvesinden sonra o kadar enerjik hissediyorum ki dünyaları yerinden oynatabilirim.)
- Diese Rechenaufgabe? Die kann ich im Schlaf. (Bu matematik problemi mi? Onu gözüm kapalı yaparım.)
- Er ist ein so guter Sänger, niemand kann ihm das Wasser reichen. (O kadar iyi bir şarkıcı ki kimse onun eline su dökemez.)
- Wenn mich jemand um Hilfe bittet, kann ich einfach nicht nein sagen. (Biri benden yardım istediğinde bir türlü hayır diyemiyorum.)
- Sie ist meine beste Freundin, mit ihr kann ich Pferde stehlen. (O benim en iyi arkadaşım, onunla her şeyi yapabilirim.)
Modalverben Tablosu
| müssen | können | dürfen | sollen | wollen | mögen | möchten | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ich | muss | kann | darf | soll | will | mag | möchte |
| du | musst | kannst | darfst | sollst | willst | magst | möchtest |
| er/sie/es | muss | kann | darf | soll | will | mag | möchte |
| wir | müssen | können | dürfen | sollen | wollen | mögen | möchten |
| ihr | müsst | könnt | dürft | sollt | wollt | mögt | möchtet |
| sie/Sie | müssen | können | dürfen | sollen | wollen | mögen | möchten |
Daha fazla Almanca kelime ve bağlam için Almanca-Türkçe Sözlük sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Almanca öğrenmek ABC kadar kolay! 🇩🇪 ❤️ 🇹🇷
AlmancaABC‘de videolar, A1, A2, B1 konu anlatımları, kelime listeleri ve Almanca öğrenmek için ihtiyacın olan her şey seni bekliyor!
Hemen takip et, değişimi fark et!