vom

Almancada sıkça karşılaşılan ‘vom’ kelimesi, aslında dilin akıcılığını sağlayan pratik bir kısaltmadır; temelde ‘von’ edatı ile eril ve nötr isimlerin datif artikeli olan ‘dem’in birleşmesinden oluşur ve bir cümlenin anlamına tarih, kaynak, aidiyet gibi çeşitli derinlikler katar.

Peki vor nedir? (Ayrıntısı en altta)

  • Bir şeyin önündeysen → vor (Zaman veya Mekan)
  • Bir yerden geliyorsan → vom (Başlangıç veya Aitlik)

1. Almanca vom Nedir?

vom, von edatı ile dem datif artikelinin birleşip kısaltılmış halidir.

  • von = “-den, -dan, -nın, tarafından, hakkında” gibi birçok anlama gelen bir edattır.
  • dem = Eril (maskulin, der) ve nötr (neutral, das) isimlerin datif (Dativ) haldeki belirli artikelidir.

Yani, von dem gördüğünüz her yerde, bunu daha akıcı ve doğal bir şekilde vom olarak söyleyebilir veya yazabilirsiniz.

2. vom Ne Değildir?

  • Dişil (feminin, die) isimlerle kullanılmaz. Çünkü dişil datif artikel der‘dir. von der‘in bir kısaltması yoktur.
    • Doğru: “Ich komme von der Arbeit.” (İşten geliyorum.)
    • Yanlış: “Ich komme vom Arbeit.”
  • Çoğul (plural) isimlerle kullanılmaz. Çünkü çoğul datif artikel den’dir. von den‘in bir kısaltması yoktur.
    • Doğru: “Er erzählt von den Kindern.” (Çocuklardan bahsediyor.)
    • Yanlış: “Er erzählt vom Kindern.”

3. vom Nerelerde ve Hangi Anlamlarda Kullanılır?

vom edatının anlamı, temel olarak von edatının anlamlarına dayanır. İşte en yaygın 4 kullanım alanı:

Anlam 1: Tarih Bildirme (“… tarihli”)

Bu, vom’un en yaygın ve en önemli kullanımlarından biridir. Bir belgenin, mektubun, siparişin veya olayın tarihini belirtmek için kullanılır.

  • Mantığı: Bir olayın o tarihten “geldiğini”, kaynağının o tarih olduğunu belirtir.
  • Yapısı: sein (olmak) fiili + vom + tarih.
  • Örnekler:
    • “Der Brief ist vom 3. Mai.” (Mektup 3 Mayıs tarihli.)
      • von dem dritten Mai‘nin kısaltmasıdır.
    • “Die Bestellung war vom letzten Montag.” (Sipariş geçen Pazartesi’dendi/tarihliydi.)
      • von dem letzten Montag‘ın kısaltmasıdır.
    • Olmasa ne olur? Bu anlamı vermek için başka yapılar da vardır (“Der Brief datiert auf den 3. Mai” gibi), ancak vom en yaygın ve doğal olanıdır. Kullanılmazsa, cümlenin anlamı eksik kalır veya farklı bir şekilde ifade edilmesi gerekir.

Cümleli ayrıntılı bir örnek daha:

Die Delegation ist vom 5. bis zum 10. August in Deutschland… (Heyet, 5 Ağustos’tan 10 Ağustos’a kadar Almanya’da…)

  • Die Delegation: Heyet, delegasyon.
  • vom … bis zum …: “…’dan …’a kadar”. Bu, bir zaman aralığının başlangıcını ve sonunu belirtmek için kullanılan standart bir kalıptır.
    • vom = von dem. Başlangıç noktasını belirtir.
    • bis zum = bis zu dem. Bitiş noktasını belirtir. zu edatı burada hedefe ulaşıldığını vurgular.

Anlam 2: Kaynak / Başlangıç Noktası Bildirme (“…-den, -dan”)

Bir hareketin veya bir şeyin nereden başladığını, nereden kaynaklandığını belirtir.

  • Mantığı: Bir yerden ayrılma, bir noktadan başlama.
  • Örnekler:
    • “Ich komme gerade vom Arzt.” (Şu an doktordan geliyorum.)
      • von dem Arzt‘ın kısaltmasıdır.
    • “Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.” (Elma, ağacından uzağa düşmez. – Bir deyim)
      • von dem Stamm‘ın (ağaç gövdesi) kısaltmasıdır.
    • “Spring bitte nicht vom Tisch!” (Lütfen masadan atlama!)
      • von dem Tisch‘in kısaltmasıdır.
    • Olmasa ne olur? von edatı zorunludur. Kısaltma olmadan “von dem” şeklinde de yazılabilir, ancak bu daha az akıcı ve daha vurgulu olur. “Ich komme gerade von dem Arzt” demek, özellikle “şu doktordan” diye vurgu yapmak istediğinizde kullanılır. Normalde vom tercih edilir.

Anlam 3: Pasif Cümlelerde Faili Bildirme (“… tarafından”)

Pasif (Passiv) cümlelerde, eylemin kimin veya neyin tarafından yapıldığını belirtmek için kullanılır.

  • Mantığı: Eylemin kaynağı olan kişiyi/nesneyi gösterir.
  • Örnekler:
    • “Das Buch wurde vom Autor signiert.” (Kitap, yazar tarafından imzalandı.)
      • von dem Autor‘un kısaltmasıdır.
    • “Ich wurde vom Regen überrascht.” (Yağmur tarafından şaşırtıldım / Yağmura yakalandım.)
      • von dem Regen‘in kısaltmasıdır.
    • Olmasa ne olur? Cümlenin en önemli bilgilerinden biri, yani eylemi kimin yaptığı kaybolur. “Das Buch wurde signiert” (Kitap imzalandı) dersiniz, ama kimin imzaladığı belli olmaz.

Anlam 4: Bir Bütünün Parçasını Bildirme (“…-nın”)

Genitif (-nın, -nin) ekinin yerine, özellikle konuşma dilinde sıkça kullanılır. Bir şeyin bir bütüne ait olduğunu gösterir.

  • Mantığı: “Bir bütünden gelen parça” gibi düşünülür.
  • Örnekler:
    • “Das ist das Dach vom Haus.” (Bu, evin çatısıdır.)
      • Resmi ve yazılı dilde “Das ist das Dach des Hauses” (Genitif) tercih edilir. Ancak konuşma dilinde vom çok yaygındır.
    • “Er ist der Bruder vom Chef.” (O, şefin erkek kardeşi.)
      • Resmi dil: “Er ist der Bruder des Chefs.”
    • Olmasa ne olur? Cümlenin anlamı kaybolur. Bu anlamı vermek için ya Genitif (des) ya da vom kullanmak zorundasınız. Genitif daha resmi, vom daha yaygın ve samimidir.

Özet Tablo

Kullanım AlanıAnlamıÖrnekKural
1. Tarihler“… tarihli”“Der Vertrag ist vom 1. Januar.”sein fiili ile, bir tarihten gelme
2. Kaynak/Başlangıç“…-den, -dan”“Er kommt vom Bahnhof.”Bir yerden ayrılma/başlama
3. Pasif Cümle (Fail)“… tarafından”“Das Tor wurde vom Stürmer geschossen.”Eylemi yapanı belirtme
4. Aitlik (Genitif Yerine)“…-nın, -nin”“Das Auto vom Nachbarn ist neu.”Bir bütünün parçasını belirtme (konuşma dili)

Peki von ile vom arasında ne fark var?

vor → ÖNCELİK (Zaman veya Mekan)

  • Anlamı: “-den önce” veya “önünde/önüne“.
  • Kullanımı: Bir şeyin başka bir şeyden daha önce olduğunu veya önünde bulunduğunu belirtir.
  • Örnek (Zaman): Ich gehe vor dem Abendessen spazieren. (Akşam yemeğinden önce yürüyüşe çıkarım.)
  • Örnek (Mekan): Das Auto steht vor dem Haus. (Araba evin önünde duruyor.)

vom → KAYNAK (Başlangıç veya Aitlik)

  • Anlamı: “-den, -dan, -nın, tarafından”. (von dem‘in kısaltmasıydı).
  • Kullanımı: Bir şeyin nereden geldiğini, kime ait olduğunu veya hangi tarihten olduğunu belirtir.
  • Örnek (Başlangıç): Ich komme vom Arzt. (Doktordan geliyorum.)
  • Örnek (Aitlik): Das ist das Buch vom Lehrer. (Bu, öğretmenin kitabı.)
  • Örnek (Tarih): Der Brief ist vom Montag. (Mektup Pazartesi tarihli.)

Daha fazla Almanca kelime ve bağlam için Almanca-Türkçe Sözlük sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Almanca öğrenmek ABC kadar kolay! 🇩🇪 ❤️ 🇹🇷

AlmancaABC‘de videolar, A1, A2, B1 konu anlatımları, kelime listeleri ve Almanca öğrenmek için ihtiyacın olan her şey seni bekliyor!

Hemen takip et, değişimi fark et!

Yorum Yap