Almancada birçok farklı kelime türü bulunur ve bunlar arasında en temel olanlardan biri de “Nomen” yani isimlerdir. Peki, nomen nedir ve Almancada nomenleri nasıl tanırız? AlmancaABC’de nomenler hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.
📌 Eğer aradığınız şey Almanca Kız isimleri veya Almanca Erkek İsimleri ise size verdiğim linklere tıklayabilirsiniz.
Not: Başta belirtmem gerekir ki Name ile Nomen kelimeleri birbirine çok karıştırılmakta. Öncelikle bunları birbirinden ayıralım.
Nasıl yani? Şöyle:
- Der Name özel “isim” demektir ve bizim kendi ismimizi (insanların adını) söylemek için kullanırız. Ahmet, Helga, Hasan… Birinin ismini sormak istediğinizde şu soruları kullanabilirsiniz.
- “Wie ist dein Name?” (Gayri resmi dilde kullanılır, sınıfınızdaki birine sorabilirsiniz. Resmi dairedeki bir memura kullanmayın.)
- “Wie ist Ihr Name?” (Resmi bir formdur, tanımadığınız birine bunu kullanın, resmi dairelerde kullanabilirsiniz.)
- “Wie heißt du?” (Yukarıdakilerle kıyaslandığında bu daha yaygın olarak kullanılır. Gayri resmi bir formdur.)
- “Wie heißen Sie?” (Bu da yaygındır. Resmidir.)
- Das Nomen ise canlı cansız bütün isimleri karşılar. Yani Nomen Almancada insanları, yerleri ve nesneleri adlandıran kelimelerdir. Örneğin: Mann, Ahmet, Hans, Zeitung, Haus, isim, kağıt, şehir, duvar… Konumuz bununla ilgili.
Özel isimler, fiiller ve edatlar hariç birçok ismin Almancada kendine ait artikeli (der, die, das) vardır. Dolayısıyla bu konu artikeller ile doğrudan ilişkilidir. Ayrıca bkz: Nullartikels
Konumuza giriş yapalım. Buyurun!
✅ Nomen Nedir?
Almancada “Nomen”, “isim” olarak bilinen, ayrıca “Substantiv”, “Namenwort” veya “Hauptwort” gibi terimlerle de ifade edilen kelimelerdir. Bu kelimeler, genellikle şeyler (Dinge), kişiler (Personen), bitkiler (Pflanzen) ve hayvanlar (Tiere) gibi somut veya soyut varlıkları adlandırmak için kullanılır.
Nomen Örnekleri:
- Baum (Ağaç) → Şey
- Lehrerin (Öğretmen) → Kişi
- Rose (Gül) → Bitki
- Katze (Kedi) → Hayvan
Alman dilinde nomenler her zaman büyük harfle başlar. Özel isimler (örneğin, Lina, Ahmet, Helga, Emilia, Hannah, Leon, vb.) de nomen olarak kabul edilir. Nomenler çoğunlukla bir artikel (der, die, das / ein, eine) ile birlikte kullanılır, fakat bu artikeller kelimenin hali (kasus), sayısı (numerus) ve cinsiyeti (genus) değiştiğinde genelde değişiklik gösterir. Buna Türkçe’de “çekimleme” yani “Deklinasyon” denir. “Deklinasyon” işlemi, kelimelerin bu gramer özelliklerine göre şekil değiştirmesidir.
Nomen Örnek cümleler:
- Der Baum ist hoch. (Ağaç yüksek.)
- Unsere Lehrerin erklärt gut. (Öğretmenimiz iyi anlatır.)
- In unserem Garten blüht eine schöne Rose. (Bahçemizde güzel bir gül açtı.)
- Die Katze schläft in der Sonne. (Kedi güneşte uyuyor.)
✅ Nomen Türleri Nelerdir?
Nomenler, Konkreta ve Abstrakta olmak üzere iki ana gruba ayrılıyor. Konkreta, gerçek bir şeyi ifade eden ve beş duyu organıyla algılanabilen nomenleri kapsar (Blume – Çiçek, Tisch – Masa). Ayrıca, hayal edilmiş ama gerçek veya canlı olarak kabul edilen varlıklar da bu gruba dahildir (Hexe – Cadı, Gespenst – Hayalet).
Abstrakta Nomen ise var olmayan, düşünülen şeyleri ifade eder. Bu nedenle onlara dokunamaz, göremez, hissedemez veya koklayamazsınız (Angst – Korku, Müdigkeit – Yorgunluk). Bunlara Abstrakta denir.
Konkreta Nomen Örnekleri:
- Canlılar veya şeyler için özel isimler → Ben, Hamburg, Österreich (Avusturya)
- Canlılar veya şeyler için cins isimler → Mensch (İnsan), Haus (Ev), Auto (Araba)
- Birden çok canlıyı veya şeyi ifade eden topluluk isimleri → Wetter (Hava), Kleidung (Giyim), Süßigkeiten (Şekerlemeler)
- Doğrudan sayılamayan ama miktarca ölçülebilen maddeler için isimler → Gold (Altın), Holz (Tahta), Luft (Hava)
Abstrakta Nomen Örnekleri:
- İlişkiler → Freundschaft (Arkadaşlık), Bruder (Erkek kardeş), Großeltern (Büyükanne ve büyükbaba)
- Özellikler → Freundlichkeit (Dost canlısı), Höflichkeit (Naziklik), Klugheit (Akıllı)
- Duygular → Wut (Öfke), Liebe (Sevgi), Freude (Mutluluk)
- Ölçü birimleri ve zaman birimleri → Kilometer (Kilometre), Liter (Litre), Sekunde (Saniye)
- Süreçler → Erwärmung (Isınma), Änderung (Değişim), Zubereitung (Hazırlık)
- Bilimler ve sanatlar → Physik (Fizik), Musik (Müzik), Literatur (Edebiyat)
- Durumlar → Leid (Acı), Enttäuschung (Hayal kırıklığı), Stille (Sessizlik)
✅ İsimlerin Çekimlenmesi (Nomen Deklinieren)
Almancada isimler çekimlenir. Bu, onların biçimini cinsiyete “Genus (Geschlecht)”, sayıya “Numerus (Anzahl)” ve duruma “Kasus (Fall)” göre değiştiği anlamına gelir.
1️⃣ Kasus (Hal): Kasus, bir ismin cümle içindeki işlevine göre aldığı farklı biçimleridir. Almancada dört kasus (hal) vardır: (Bkz: Almanca İsmin Halleri)
| Kasus (Hal) | Frage (Soru) | Maskulinum (Eril) | Femininum (Dişil) | Neutrum (Nötr) | Plural (Çoğul) |
|---|---|---|---|---|---|
| Nominativ (Yalın) | Wer oder Was? (Kim? Ne?) | der Hund | die Katze | das Huhn | die Tiere |
| Genitiv (İyelik) | Wessen? (Kimin? Ne’nin?) | des Hundes | der Katze | des Huhns | der Tiere |
| Dativ (Yönelme) | Wem? (Kime? Ne’ye?) | dem Hund | der Katze | dem Huhn | den Tieren |
| Akkusativ (Belirtme) | Wen oder Was? (Kimi? Neyi?) | den Hund | die Katze | das Huhn | die Tiere |
2️⃣ Genus (Cinsiyet):
- Maskulinum (Eril): der Hase (tavşan), der Hut (şapka), der Spielplatz (oyun alanı), der Freund (arkadaş), der Vater (baba)
- Femininum (Dişil): die Frau (kadın), die Klasse (sınıf), die Sonne (güneş), die Sporthalle (spor salonu), die Tasse (fincan)
- Neutrum (Nötr): das Bett (yatak), das Buch (kitap), das Haus (ev), das Klavier (piyano), das Trampolin (trambolin)
3️⃣ Numerus (Sayı):
- Singular (Tekil): der Hase, die Frau, das Bett, der Hut, die Klasse, das Buch
- Plural (Çoğul): die Hasen (tavşanlar), die Frauen (kadınlar), die Betten (yataklar), die Hüte (şapkalar), die Klassen (sınıflar), die Bücher (kitaplar)
✅ Genus (Gramer Cinsiyet: der, die, das)
Almancada her isim bir gramer cinsiyetine sahiptir ve buna “Genus” denir. Üç farklı genus (cinsiyet) vardır: maskulin (eril, der), feminin (dişil, die) ve neutral (nötr, die). Genusa bağlı olarak, isimler farklı artikeller kullanır:
- Maskulinum – der: der Mann (adam), der Hamster, der Meter
- Femininum – die: die Kurve (viraj), die Katze (kedi), die Freude (sevinç)
- Neutrum – das: das Spiel (oyun), das Krokodil, das Auto (araba)
1️⃣ Maskulin İsimler (der)
Bu ekler kelimenin sonuna geldiğinde artikeli “der” (maskulin) olur.
- -ant: Lieferant (teslimatçı), Musikant (müzisyen), Passant (geçerken)
- -ent: Moment, Orient, Patient
- -ich: Anstrich (boya), Stich, Teppich (halı)
- -ling: Frühling (ilkbahar), Häuptling (şef), Schmetterling (kelebek)
- -ismus: Nationalismus, Egoismus
- -ist: Artist, Optimist, Tourist
- -or: Autor (yazar), Direktor, Juror
Ayrıca, erkek kişiler (der Junge), günler (der Dienstag), aylar (der September), mevsimler (der Frühling), yağışlar (der Schnee), yönler (der Süden) ve otomobil markaları (der Audi) maskulindir.
2️⃣ Feminin İsimler (die)
Bunları kelimenin sonunda görünce “die” artikeli diyebiliriz.
- -ei: Bäckerei (fırın), Bücherei (kütüphane), Partei (parti)
- -enz: Existenz, Kompetenz, Tendenz
- -heit: Besonderheit (özgüllük), Blindheit (kör), Zufriedenheit (memnuniyet)
- -ie: Energie, Harmonie, Magie
- -keit: Ähnlichkeit (benzerlik), Einsamkeit (yalnızlık), Heiterkeit (neşe)
- -ik: Fabrik (fabrika), Klinik, Politik
- -in: Lehrerin (öğretmen), Ärztin (doktor), Sportlerin (sporcu)
- -ion: Information, Nation, Position
- -ität: Aktivität, Nationalität, Spezialität
- -schaft: Erbschaft (miras), Freundschaft (arkadaşlık), Mannschaft (takım)
- -ung: Betreuung (bakım), Verbesserung (iyileştirme), Vertretung (temsil)
- -ur: Figur, Natur, Spur
Ayrıca, sayılar (die Fünf) ve kadın kişiler (die Tante) feminindir, -chen ile bitenler hariç (das Weibchen).
3️⃣ Neutral İsimler (das)
Bu ekleri kelime sonunda görünce artikel “das” (Neutral) diyebiliriz.
- -chen: Mädchen (kız çocuğu), Frauchen, Weibchen
- -lein: Bäumlein (küçük ağaç), Fräulein (bayancık), Kätzlein (kedi yavrusu)
- -ment: Element, Experiment, Fragment
- -tum: Eigentum (mülkiyet), Heiligtum (kutsal emanet), Rittertum (şövalyelik)
Ayrıca, İngilizce fiillerden türetilen ve -ing ile biten isimler (das Training), fiillerin nominalleşmesi (das Laufen), harfler (das A, das B, …) ve renk adları (das Gelb) de neutrumdur.
✅ Numerus (Sayı: Tekil & Çoğul)
Numerus, bir ismin tekil (singular) mi yoksa çoğul (plural) mi olduğunu belirler. Çoğul durumda isimler daima “die” artikelini alır. Almancada çoğul oluşturmanın birkaç yolu vardır ve bu yöntemler genellikle ismin sonuna eklenen harflere veya hecelere göre değişir:
-e Eki ile Çoğul Oluşturma
Singular → Plural
- ein Hund (bir köpek) → viele Hunde (birçok köpek)
- ein Tier (bir hayvan) → viele Tiere (birçok hayvan)
-er Eki ile Çoğul Oluşturma
Singular → Plural
- ein Kind (bir çocuk) → viele Kinder (birçok çocuk)
- ein Bild (bir resim) → viele Bilder (birçok resim)
-n veya -en Eki ile Çoğul Oluşturma
Singular → Plural
- eine Dose (bir kutu) → viele Dosen (birçok kutu)
- ein Hase (bir tavşan) → viele Hasen (birçok tavşan)
- eine Frau (bir kadın) → viele Frauen (birçok kadın)
- ein Bett (bir yatak) → viele Betten (birçok yatak)
-s Eki ile Çoğul Oluşturma
Singular → Plural
- ein Auto (bir araba) → viele Autos (birçok araba)
- ein Foto (bir fotoğraf) → viele Fotos (birçok fotoğraf)
Umlaut Kullanarak Çoğul Oluşturma
Almancada çoğul oluştururken bazen ünlü harfler ümlaut ile değiştirilir: Ä/ä, Ö/ö, ve Ü/ü.
Singular → Plural
- ein Ball (bir top) → viele Bälle (birçok top)
- ein Knopf (bir düğme) → zwei Knöpfe (iki düğme)
- ein Apfel (bir elma) → zwei Äpfel (iki elma)
- ein Haus (bir ev) → viele Häuser (birçok ev)
- ein Mann (bir adam) → viele Männer (birçok adam)
Pluraletantum ve Singularetantum
Neredeyse tüm isimler hem tekil hem de çoğul formda kullanılabilir. Ancak bazı istisnalar var.
➡️ Yalnızca çoğul formda kullanılan isimlere “Pluraletantum” (örneğin, die Daten – veriler, die Ferien – tatiller, die Kosten – maliyetler, die Leute – insanlar).
➡️ Yalnızca tekil formda kullanılanlara ise “Singularetantum” denir (örneğin, das Gemüse – sebze, das Obst – meyve, das Fleisch – et, die Zukunft – gelecek, die Vernunft – akıl).
📌 Bu çeşitlilik, Almanca dilinin zengin ve bu dilin karmaşık olduğunu gösterir.
✅ Kasus (Nominativ, Akkusativ, Dativ, Genitiv)
Almancada bir ismi cümle içinde kullanırken, doğru hale (Kasus) getirmeniz gerekir; bu işleme “Deklinasyon” denir.
Almancada Dört Temel Kasus ve Soruları
| Durum | Fallbezeichnung (Durum Adı) | Fragewort (Soru Kelimesi) | Beispielwort (Örnek Kelime) |
|---|---|---|---|
| 1 | Nominativ (Nominatif) | Wer? Was? (Kim? Ne?) | der Hund (köpek) |
| 2 | Akkusativ (Akusatif) | Wen? Was? Wohin? (Kimi? Neyi? Nereye?) | den Hund (köpeği) |
| 3 | Dativ (Datif) | Wem? Wo? (Kime? Nerede?) | dem Hund (köpeğe) |
| 4 | Genitiv (Genitif) | Wessen? (Kimin? Ne’nin?) | des Hundes (köpeğin) |
Kasuslar ve Kullanımları
- Nominativ (Nominatif – Yalın Hal), cümledeki öznenin kim veya ne olduğunu belirlemek için kullanılır. Bir ismin temel hali olup, cümlede özne olarak kullanıldığında ya da “sein” (olmak) fiili ile birlikte kullanıldığında karşımıza çıkar.
- Akkusativ (Akusatif – Belirtme Hali), doğrudan nesnenin kim veya ne olduğunu, hareketin nereye doğru olduğunu belirtir. Türkçede isimlerin “-i” hali olarak bilinir ve doğrudan nesneyi ifade eder.
- Dativ (Datif – Yönelme Hali), genellikle dolaylı nesneye yapılan eylemin kime veya nerede yapıldığını gösterir. Türkçede isimlerin “-e” hali olarak bilinir ve eylemin kime/neye yapıldığını belirtmek için kullanılır.
- Genitiv (Genitif – İyelik Hali), sahiplik veya bağlantılılığı ifade eder ve kimin veya ne’nin olduğunu sorar. Türkçede isimlerin “-in” veya “-ın” ekleri ile oluşturulan iyelik halidir. İsimlerin sahipliğini belirtir veya bir ismin başka bir isimle tamamlanmasını sağlar.
Kasusların Deklinasyon Tablosu
| Nominativ (Yalın) | Genitiv (İyelik) | Dativ (Yönelme) | Akkusativ (Belirtme) | |
|---|---|---|---|---|
| Maskulinum | der Hund / ein Hund | des Hundes / eines Hundes | dem Hund / einem Hund | den Hund / einen Hund |
| Femininum | die Katze / eine Katze | der Katze / einer Katze | der Katze / einer Katze | die Katze / eine Katze |
| Neutrum | das Huhn / ein Huhn | des Huhns / eines Huhns | dem Huhn / einem Huhn | das Huhn / ein Huhn |
| Plural | die Tiere | der Tiere | den Tieren | die Tiere |
Örnek cümleler ile pekiştirelim:
- Nominativ: Der Hund spielt. (Köpek oynuyor.) – Cümlede “Der Hund” öznedir.
- Akkusativ: Ich sehe den Hund. (Köpeği görüyorum.) – “den Hund” doğrudan nesnedir.
- Dativ: Ich gebe dem Hund das Futter. (Köpeğe mamasını veriyorum.) – “dem Hund” dolaylı nesneyi ifade eder.
- Genitiv: Das Spielzeug des Hundes ist neu. (Köpeğin oyuncağı yeni.) – “des Hundes” iyelik ilişkisini gösterir.
✅Artikel (Artikeller)
Almancada isimlerden önce genellikle bir artikel (belirleyici) kullanılır. Bu artikeller, “bestimmter Artikel” (belirli artikeller) ve “unbestimmter Artikel” (belirsiz artikeller) olmak üzere ikiye ayrılır. Belirli artikeller (“der”, “die”, “das”), tanıdık veya benzersiz bir şeyden bahsederken kullanılır. Öte yandan, belirsiz artikeller (“ein”, “eine”), tanınmayan veya genel bir şeyden bahsederken kullanılır.
Belirli ve Belirsiz Artikeller
- Belirli Artikel: Das Haus da hinten sieht so groß aus. (Oradaki ev çok büyük görünüyor.) – Burada belirli bir evden bahsedilmektedir.
- Belirsiz Artikel: Ein Taschenrechner hilft dir in Mathe. (Bir hesap makinesi matematikte sana yardımcı olur.) – Burada herhangi bir hesap makinesinden bahsedilmektedir.
Artikel ve Präposition Birleşimleri
Almancada, belirli bir artikelin ardından bir präposition (edat) geldiğinde, bunlar sıklıkla tek bir kelimeye dönüşür. Bkz: Edatlar (Präposition)
Tabloyu inceleyelim:
| Präposition + Artikel | Beispiel (Örnek) |
|---|---|
| an + dem = am | Wir treffen uns am Freitag. (Cuma günü buluşacağız.) |
| bei + dem = beim | Beim Reisen lerne ich viele Orte kennen. (Seyahat ederken birçok yer öğrenirim.) |
| in + dem = im | Der Text ist im Buch auf Seite drei. (Metin kitapta üçüncü sayfada.) |
| in + das = ins | Er geht heute ins Kino. (O bugün sinemaya gidiyor.) |
| von + dem = vom | Sie ist vom Tennisspielen begeistert. (Tenis oynamaktan heyecanlı.) |
| zu + dem = zum | Wir fahren zum Supermarkt. (Süpermarkete gidiyoruz.) |
| zu + der = zur | Er ist zur Schule gelaufen. (Okula koştu.) |
Nullartikel (Artikelsiz Kullanım)
Bazı durumlarda, isimlerden önce hiç artikel kullanılmaz; buna “Nullartikel” (sıfır artikel) denir. Aşağıdaki tablo, artikel kullanımının gerekli olmadığı durumları göstermektedir:
| Kategorie (Kategori) | Richtig (Doğru) | Falsch (Yanlış) |
|---|---|---|
| Plural des unbestimmten Artikels | Ich esse Nudeln. (Makarna yerim.) | Ich esse die Nudeln. |
| Städte, Länder, Kontinente, Nationalitäten | Sie lebt in Österreich. (O, Avusturya’da yaşıyor.) | Sie lebt in dem Österreich. |
| Eigennamen | Er heißt Herr Müller. (Adı Bay Müller.) | Er heißt der Herr Müller. |
| Abstrakta | Vor diesem Test habe ich Angst. (Bu sınavdan korkuyorum.) | Vor diesem Test habe ich die Angst. |
| Berufe | Früher wollte ich Polizist werden. (Eskiden polis olmak istiyordum.) | Früher wollte ich der Polizist werden. |
➕ Neden Artikel Kullanılmaz?
➡️ Plural des unbestimmten Artikels (Belirsiz Artikellerin Çoğulu): Belirsiz artikellerin çoğul formu, belirli bir sayı veya miktar belirtmeden genel bir grup veya kategoriye atıfta bulunur. Bu nedenle, çoğul nesneler genel bir durumu ifade ettiğinde belirsiz artikeller kullanılmaz.
- Doğru: “Ich esse Nudeln.” (Makarna yerim.) Çoğul formda, belirsiz bir miktarı ifade ettiğimizde belirli bir artikel kullanmayız. Bu, genel bir durumu veya çoğul nesnelerin genel bir grup olarak ele alındığını gösterir.
- Yanlış: “Ich esse die Nudeln.” Burada belirli artikel (“die”) kullanımı, söz konusu makarnanın daha önce bahsedilmiş veya belirli bir makarna grubunu kastettiğimizi belirtir. Genel bir ifade için yanlıştır.
➡️ Städte, Länder, Kontinente, Nationalitäten (Şehirler, Ülkeler, Kıtalar, Milliyetler): Coğrafi isimler ve milliyetler zaten özgül ve tanımlayıcıdır, bu nedenle belirli bir artikel gerektirmezler. Belirli bir artikelin eklenmesi, dilin doğal yapısına ve kullanımına aykırıdır.
- Doğru: “Sie lebt in Österreich.” (O, Avusturya’da yaşıyor.) Yer isimleri ve coğrafi adlar genellikle belirli bir artikel olmadan kullanılır.
- Yanlış: “Sie lebt in dem Österreich.” Yer ve coğrafi adlarda belirli artikel gereksizdir ve dilin doğal akışına aykırıdır.
➡️ Eigennamen (Özel İsimler): Özel isimler, belirli ve tanımlayıcı oldukları için kendiliğinden belirlidirler. Özel isimlerden önce bir artikel kullanmak, dilin anlamını bozar ve gereksiz yere belirliği vurgular.
- Doğru: “Er heißt Herr Müller.” (Adı Bay Müller.) Özel isimlerde artikel kullanımına gerek yoktur çünkü bu isimler zaten belirli ve tekildir.
- Yanlış: “Er heißt der Herr Müller.” Özel isimlerden önce belirli artikel kullanımı, dilin doğal yapısına uymaz.
➡️ Abstrakta (Soyut Kavramlar): Soyut kavramlar, genel bir doğaya sahiptir ve spesifik bir örneği ifade etmezler. Bu nedenle, belirli bir artikel eklemek, bu genellikten sapma anlamına gelebilir ve dilin doğal akışını bozar.
- Doğru: “Vor diesem Test habe ich Angst.” (Bu sınavdan korkuyorum.) Soyut kavramlar, genellikle spesifik olmadıkları için belirli bir artikel olmadan kullanılır.
- Yanlış: “Vor diesem Test habe ich die Angst.” Soyut kavramlarda belirli bir artikelin kullanımı, bu kavramın belirli bir örneğini ifade etmediği sürece doğru değildir.
➡️ Berufe (Meslekler): Meslek adları genellikle bir bireyin genel meslek grubuna atıfta bulunduğu için belirli bir artikel gerektirmez. Meslek adlarından önce belirli bir artikel kullanımı, bireyin özgül bir meslek pozisyonuna veya rolüne atıfta bulunmadığı sürece genellikle gereksizdir.
- Doğru: “Früher wollte ich Polizist werden.” (Eskiden polis olmak istiyordum.) Meslek adları, genellikle belirli bir artikel olmadan kullanılır çünkü bunlar genel bir meslek grubunu ifade eder.
- Yanlış: “Früher wollte ich der Polizist werden.” Meslek isimlerinden önce belirli artikel kullanımı, genel kullanım dışında, bireyin belirli bir mesleki pozisyon veya özgül bir kişiye atıfta bulunmadığı sürece gereksizdir.
✅ Zusammengesetzte Nomen (Birleşik İsimler)
Almanca, iki veya daha fazla kelimenin birleştirilmesiyle yeni bir kelime oluşabiliyor. Böyle bir birleşik kelimeye “Kompositum” (çoğul: Komposita) denir.
Komposita her zaman isimlerdir ve cinsiyet (genus) ile sayı (numerus), bileşenlerden son olan ismin özelliklerine göre belirlenir. Birleşik isimler üç farklı şekilde oluşturulabilir:
1️⃣ Nomen + Nomen (İsim + İsim)
Bu yapıda, iki isim yan yana getirilerek yeni bir isim oluşturulur. Oluşturulan yeni ismin cinsiyeti ve sayısı, birleşimin sonunda yer alan isme bağlıdır.
- Örnek: das Haus (ev) + die Tür (kapı) = die Haustür (kapı)
Örnekler:
| No | Almanca Türkçe Kelime | Almanca Türkçe Cümle |
|---|---|---|
| 1 | Haustür (kapı) | Die Haustür ist offen. (Kapı açık.) |
| 2 | Fensterglas (pencere camı) | Das Sonnenlicht scheint durch das Fensterglas. (Güneş ışığı pencere camından içeri siniyor.) |
| 3 | Geburtstagsgeschenk (doğum günü hediyesi) | Ich suche ein Geburtstagsgeschenk für meine Schwester. (Kız kardeşim için bir doğum günü hediyesi arıyorum.) |
| 4 | Geschirrspüler (bulaşık makinesi) | Der Geschirrspüler muss geleert werden. (Bulaşık makinesi boşaltılmalı.) |
| 5 | Zahnarztpraxis (dişçi muayenehanesi) | Ich habe morgen einen Termin bei der Zahnarztpraxis. (Yarın dişçi muayenehanesinde bir randevum var.) |
| 6 | Schreibtischlampe (masa lambası) | Die Schreibtischlampe ist zu dunkel. (Masa lambası çok karanlık.) |
| 7 | Handtuchhalter (havlu askısı) | Der Handtuchhalter ist abgebrochen. (Havlu askısı kırıldı.) |
| 8 | Kaffeetasse (kahve fincanı) | Meine Lieblingskaffeetasse ist kaputt. (En sevdiğim kahve fincanı kırıldı.) |
| 9 | Wasserkocher (su ısıtıcısı) | Der Wasserkocher funktioniert nicht mehr. (Su ısıtıcısı artık çalışmıyor.) |
| 10 | Fahrradweg (bisiklet yolu) | Der Fahrradweg führt durch den Park. (Bisiklet yolu parkın içinden geçiyor.) |
2️⃣ Adjektiv + Nomen (Sıfat + İsim)
Bu yapıda, bir sıfat ve bir isim birleştirilerek yeni bir isim oluşturulur. Oluşturulan yeni ismin cinsiyeti ve sayısı, yine birleşimin sonunda yer alan isme bağlıdır.
- Örnek: alt (eski) + das Papier (kağıt) = das Altpapier (hurda kağıt)
Örnekler:
| 1 | Altpapier (hurda kağıt) | Ich sammle Altpapier für das Recycling. (Geri dönüşüm için hurda kağıt topluyorum.) |
| 2 | Regenmantel (yağmurluk) | Er trägt einen Regenmantel, weil es regnet. (Yağmur yağdığı için bir yağmurluk giyiyor.) |
| 3 | Hochhaus (yüksek bina) | Das Hochhaus hat zwanzig Stockwerke. (Yüksek binanın yirmi katı var.) |
| 4 | Langstreckenflug (uzun mesafe uçuşu) | Ich bereite mich auf einen Langstreckenflug vor. (Uzun mesafe bir uçuşa hazırlanıyorum.) |
| 5 | Rotwein (kırmızı şarap) | Zum Abendessen trinken wir Rotwein. (Akşam yemeğinde kırmızı şarap içiyoruz.) |
| 6 | Schnellzug (hızlı tren) | Der Schnellzug erreicht bald den Bahnhof. (Hızlı tren yakında istasyona varacak.) |
| 7 | Heißluftballon (sıcak hava balonu) | Wir fliegen mit dem Heißluftballon über die Stadt. (Şehrin üzerinde sıcak hava balonu ile uçuyoruz.) |
| 8 | Schwerlastkran (ağır yük vinçi) | Der Schwerlastkran hebt die Container. (Ağır yük vinçi konteynerları kaldırıyor.) |
| 9 | Kaltwetterfront (soğuk hava cephesi) | Die Kaltwetterfront bringt Schnee. (Soğuk hava cephesi kar getiriyor.) |
| 10 | Dunkelkammer (karanlık oda) | Fotos werden in der Dunkelkammer entwickelt. (Fotoğraflar karanlık odada geliştirilir.) |
3️⃣ Verb + Nomen (Fiil + İsim)
Bu yapıda, bir fiil ve bir isim birleştirilerek yeni bir isim oluşturulur. Oluşturulan yeni ismin cinsiyeti ve sayısı, birleşimin sonunda yer alan isme göre belirlenir.
- Örnek: klettern (tırmanmak) + der Wald (orman) = der Kletterwald (tırmanma ormanı)
Örnekler:
| 1 | Kletterwald (tırmanma ormanı) | Der Kletterwald war ein großes Abenteuer. (Tırmanma ormanı büyük bir maceraydı.) |
| 2 | Waschmaschine (çamaşır makinesi) | Die Waschmaschine ist kaputt. (Çamaşır makinesi bozuldu.) |
| 3 | Schlafzimmer (yatak odası) | Das Schlafzimmer ist sehr gemütlich. (Yatak odası çok rahat.) |
| 4 | Esszimmer (yemek odası) | Im Esszimmer steht ein großer Tisch. (Yemek odasında büyük bir masa var.) |
| 5 | Fahrstuhl (asansör) | Der Fahrstuhl kommt nicht. (Asansör gelmiyor.) |
| 6 | Laufband (koşu bandı) | Das Laufband ist im Fitnessstudio. (Koşu bandı spor salonunda.) |
| 7 | Backofen (fırın) | Der Backofen muss vorgeheizt werden. (Fırın önceden ısıtılmalı.) |
| 8 | Sprungbrett (atlama tahtası) | Das Sprungbrett ist drei Meter hoch. (Atlama tahtası üç metre yüksekliğinde.) |
| 9 | Reisebüro (seyahat acentası) | Im Reisebüro habe ich unseren Urlaub gebucht. (Seyahat acentasında tatilimizi rezerve ettim.) |
| 10 | Druckknopf (basma düğmesi) | Der Druckknopf öffnet die Tür. (Basma düğmesi kapıyı açar.) |
Birleşik isimlerin artikeli daima en sondakidir. Bkz: Yan Yana Gelen Kelimelerin Artikeli
✅Nominalisierung (Fiillerin Birleştirilmesi)
Nominalisierung, Almancada fiillerin (verbler) ve sıfatların (adjektivler) isimlere (nomenlere) dönüştürülmesi işlemidir. Bu dilbilgisi süreci, cümle yapılarını çeşitlendirerek zenginleştirir ve ifade gücünü artırır. Verben ve sıfatların nominalize edilmesi, genellikle onlara belirli ekler ekleyerek veya belirli bir artikel ile kullanarak gerçekleştirilir. İşte bu sürecin bazı yaygın örnekleri:
Verblerin (Fiillerin) Nominalizasyonu
Fiiller, isim hâline getirilirken genellikle “-ung”, “-heit”, “-keit”, veya “-tion” gibi ekler alır. Bu nominalizasyon işlemi, eylemin somut bir nesne, süreç veya kavram olarak ifade edilmesini sağlar.
- Leben (yaşamak) → das Leben (yaşam)
- Lieben (sevmek) → die Liebe (aşk, sevgi)
- Studieren (öğrenim görmek) → das Studium (öğrenim, eğitim)
- Entscheidung (karar vermek) → die Entscheidung (karar)
Sıfatların Nominalizasyonu
Sıfatlar isme dönüştürülürken, genellikle sıfatın önüne bir belirli artikel gelir ve sıfat büyük harfle başlar. Bu, sıfatın belirli bir niteliği veya durumu somutlaştırdığı anlamına gelir.
- Schön (güzel) → die Schönheit (güzellik)
- Glücklich (mutlu) → das Glück (mutluluk)
- Möglich (mümkün) → die Möglichkeit (olanak, imkan)
Nominalizasyonun Kullanımı
Nominalizasyon, özellikle resmi veya akademik yazımda, daha ağırlıklı ve özlü ifadeler oluşturmak için sıkça kullanılır. Ayrıca, dilin daha formel hissedilmesini sağlayarak konuşma ve yazının tonunu değiştirebilir.
Beğenmeyi ve paylaşmayı unutmayın. Teşekkürler!
Almanca Öğrenmek ABC Kadar Kolay! 🇩🇪
Ücretsiz konu anlatımları, pratik alıştırmalar ve eğlenceli derslerle Almancanı geliştir. AlmancaABC‘de videolar, A1, A2, B1 konu anlatımları, kelime listeleri ve Almanca öğrenmek için ihtiyacın olan her şey seni bekliyor!
Hemen takip et, değişimi fark et!